GEOGUESSR OYUNUN PUAN TABLOSu

5 Roundluk ne yüksek skorum bu :)

SIRADIŞI MEKANLAR

Herkesin alışık olduğu mekan vardır bir de nadir bulunan farklı mekanlar. Bu başlığımızda o sıradışı ilginç bir o kadar güzel mekanları incelicez arkadaşlar :) 

 RJUKAN KASABASI 

Ben bu kasabayı bir belgeselde görmüştüm ilk ve çok ilgimi çekti. Her coğrafi, bölgede yaşayanlar bizim kadar şanslı değiller. Rjukan kasabasını diğer mekanlardan farklılaştıran özelliği bu kasaba coğrafi özelliklerinden dolayı güneş almıyor. Coğrafya ve teknolojinin birleşiminden çözüm yolu olarak yerliler için bir sistem geliştiriliyor.

Norveç'in başkenti Oslo'nun 150 kilometre batısındaki Rjukan kasabası yılın 6 ayını karanlıkta geçiriyordu. Kasaba sakinlerinin derdine 20’nci yüzyıl başında ortaya atılan bir fikir çare oldu.Herbiri 17’şer metrekarelik 3 ayna, güneşi kendiliğinden takip etmek üzere bilgisayar tarafından yönlendiriliyor. Aynalar, kasaba meydanına yaklaşık 600 metrekarelik bir aydınlık sağlıyor.

Günümüzde 3 bin 500 kişinin yaşadığı Rjukan kasabasına aynaların bölgeye gelen turist sayısını artırması umuluyor. Ayrıca Rjukan’ın 2015’te UNESCO Dünya Doğal ve Kültürel Mirası Listesi'ne eklenmesi hedefleniyor. Avusturya’nın Tirol bölgesindeki Rattenberg köyünde de benzer bir proje gündeme gelmiş ancak hayata geçirilmemişti. 

El Peñón de Guatapé kayalığı

Enfes görüntüüyle adeta görsel şölen. Herkes en tepede kalıp arada huzur bulmak isterdi herhalde :)

Kolombiya`daki El Peñón de Guatapé kayalığı 385 metre yükseklikte ve yaklaşık 11.000.000 ton ağırlığında olduğu düşünülüyor. Basamak sayısı: 740

El Penol olarak da anılan bu yer aslında Tahami yerlilerinin Guatape kayalığının tepesinde ibadet için kullandığı bir düzlük. Seni 200 metre yukarı taşıyacak olan bu 740 basamak, kayanın içine oyulan dikey bir boşluğun içerisinde yer alıyor.

Bu gün sıradışı mekanlardan bu kadar bir sonraki baylaşıma kadar bol bilgili günler :)

COĞRAFYA ÖĞRENME ÇIKTILARI

1. Öğrenciler, bu dersin sonunda dünya üzerindeki konumunu söyleyebilecek.
2. Öğrenciler, bu dersin sonunda coğrafi olaylar arasında mantıksal bağlar kurabilecek.
3. Öğrenciler, bu dersin sonunda hangi iklim bölgesinde yaşadığımızı ve iklim türlerini söyleyebilecek.
4. Öğrenciler, bu dersin sonunda harita çeşitlerini ve haritaların hangi amaçla hazırlandığını anlayıp, söyleyebilecek.
5. Öğrenciler, bu dersin sonunda buzul dönemi ve çeşitlerini anlatabilecek.
6. Öğrenciler, bu dersin sonunda bir resimle o yerin neresi olduğu hakkında tahmin yürütebilecek.
7. Öğrenciler, bu dersin sonunda soru sorma becerilerini geliştirebilecek.
8. Öğrenciler, bu dersin sonunda temel kavramları öğrenebilecek.
9. Öğrenciler, bu dersin sonunda coğrafyanın anlam ve önemini kavrayacak
10. Öğrenciler, bu dersin sonunda filmlerin öğrenmemiz üzerindeki etkini anlayacak.
11. Öğrenciler, bu dersin sonunda bölgelere göre iklim özelliklerini anlatabilecek.

GEÇTİĞİM YOLLAR

Ben izmir doğumluyum hala gezmediğim yerleri olan koskoca bir şehirde yaşıyorum o yüzden il izmirden başlamak istiyorum. Coğrafyayı sadece yazılı kaynaklardan tanıyamayız. Çok gezen mi bilir çok okuyan mı? Bence okuyup gezdiği yolları bilinçli şekilde gezen. Sizlere gezdiğim yolların coğrafi özelliklerinden bahsedeyim.

 İZMİR

İzmir Ege'nin incisi olarak bilinir. Türkiyenin üçüncü büyük şehiridir.Doğal güzelliği ve gelişmişliğiyle göz kamaştıran cıvıl cıvıl bir şehir. Bir yanda tarihle iç içe geçmişliği bir yanda doğallığıyla turistlerinde gözdesi. İzmir'in batısında denizi, plajları ve termal merkezleriyle Çeşme Yarımadası uzanır. Antik çağların en ünlü kentleri arasında yer alan Efes, Roma’nın imparatorluk devrinde dünyanın en büyük kentlerinden biriydi. Tüm İyonya kültürünün zenginliklerini bünyesinde barındıran Efes, yoğun sanatsal etkinliklerle de adını duyuruyordu. Bu maksatla da bu şehre "Güzel İzmir", "Eski İzmir" ve "la Perle de l'Ionie" (İyonya'nın İncisi) deniyordu. Tarihten beri bu tanımlarla yıllar sonra şehrin sıfatı hâline gelmiştir

İKLİM

En yüksek sıcaklıklar özellikle temmuz ağustos ve eylül aylarında görülür. En yüksek sıcaklık rekoru 43,0 °C'dir. Ortalama sıcaklık. Ortalama en yüksek sıcaklık,  22,6°C .En düşük sıcaklık rekoru  −11°C . En soğuk aylar kasım, aralık, ocak şubat ve mart olmaktaıdr.Ortalama yağış, mm  aylara göre,   114,8     104,7     79,3     46,3     25,7     9,8     6,0     4,0     22,1     52,5     105,8     130,8     701,8'dir. Kış ayları bol yağır alır.

Gittiğim yerlerleri şeritledim. Aşağıdaki haritada gösterdim :)

COĞRAFYA OKULLARI

IRAK COĞRAFYA OKULU

Coğrafya üzerinde ilk defa sistematik olarak yazı yazanlar 9. yy. ın ortalarında Irak’ta görüldü. Bu okulun en önemli coğrafyacıları arasında İbn Hurdadbih,Mesudi ve İbnü’l Fakih bulunmaktadır. Bilinen dünyayı ilk tarif eden coğrafyacı İbn Hurdadbih’tir. (ö.972). Bundan dolayı kendisine “ İslam coğrafyasının babası” ünvanı verilmiştir. İranlı olan İbn Hurdadbih , Cibal bölgesinde posta işlerinde çalışan bir devlet memuru idi. Yazarın Batlamyus’un Geographiasının Arapça bir tercümesi vardı ancak bu eserlerin hiç biri günümüze ulaşmamıştır. Coğrafya konusunda en önemli çalışması olan Kitabü’l Mesalik ve’l-memalik günümüze kadar ulaşmıştır. Bu eser daha sonraki dönemlerde tasviri coğrafya üzerinde çalışan birçok coğrafyacıya kaynak teşkil etmiştir. 

Coğrafya konusunda en orijinal eser yazanlardan biri de Mes’udi’dir(ö.956). Birçok eser kaleme alan Mes’udi seçkin bir tarihçi olmasının yanında Ortaçağ Müslüman seyyahlarının en büyüklerinden biri idi. Eserlerinden olan Mürücü’z-zeheb ile et-tenbih günümüze kadar ulaşmamıştır. Mes’udi, Güney yarım kürenin tamamen bilinmeyen bir kara parçası ile kaplı olduğu yolundaki bilgi hakkında şüphelerini ifade eden ilk Müslüman coğrafyacıdır. 9. yy. da coğrafyaya olan ilgi oldukça genişledi. Bu ilgi sadece hükümet memurları, tarihçiler ve seyyahlarla sınırlı kalmadı, edebiyatçılar da coğrafyayla ilgilenmeye başladılar.

BELH COĞRAFYA OKULU 
Irak İslam coğrafya okulu çalışmalarını genel ve tasviri coğrafya konularına ayırırken 10. yy. ın ilk yarısında Horasan’da bugün Belh İslam Okulu diye adlandırılan yeni bir coğrafya mektebi ortaya çıktı. Bu mektebin yazarları, Müslüman olmayan ülkeleri dışarıda bırakarak çalışmalarını geniş ve ayrıntılı bir şekilde İslam ülkelerinin coğrafyası üzerinde yoğunlaştırdılar. Bu durum, eski eğilimlerden ayrılma ve bölgesel coğrafyaya doğru bir adım atma sayıldı. Okulun kurucusu El-Belhi’dir(ö.934). Belhi gençliğinde Bağdat’a filozof Kındi’nin öğrencisiydi. Orta Asya’ya döndükten sonra eserini yazdı; ömrünün son dönemlerinde de İslam ülkelerinin çeşitli yerlerinin bölgesel haritalarını çizdi. 
Belhi’nin Suvar el-ekalim adlı eseri günümüze kadar gelmemesine rağmen İstahri ve İbn Havkal ‘ın coğrafyalarına temel teşkil etmiştir. Bu eser 20 haritadan meydana gelen bir dünya haritası ile bu haritaların izahlarından meydana gelmektedir.
Bu okulun ilk mensupları arasında el-İstahri(10,yy. ın 2. yarısı) başta gelmektedir. İstahri, Mesalikü’l memalik adlı eserini yirmi iklime ayırmış ve iklim haritalarını renkli bir şekilde çizmiştir. Ülkeler, yollar, şehirler hakkında bilgiler verirken sosyal durumdan da bahsetmiştir. 
İbn Havkal ise Suret el-arz adlı eserini İstahri’nin eseri üzerine bina etmiş, Afrika ve İspanya hakkında geniş bilgiler vermiştir. Bu eser Arap coğrafya edebiyatının zirvesini teşkil eder. İslam dünyasını ve kültürünü ayrıntılı bir şekilde anlatmış, Hazar Denizi ve Maveraünnehir etrafında yaşayan Türkler hakkında önemli bilgiler vermiştir. (Blogdan alıntıdır).

PROJEKSİYON VE HARİTALAR

Projeksiyon Tipleri

Haritalardaki şekil ve alan bozulmalarının en aza indirilebilmesi için oluşturulan özel çizim yöntemlerine projeksiyon ya da iz düşüm yöntemleri denir.

Projeksiyonların bazıları uzunluk, bazıları açı, bazıları ise alanları gerçeğe daha yakın gösterir. Projeksiyonlar iz düşüm (yükseltinin sıfır kabul edilmesi) esasına göre çizildiğinden engebesi fazla olan yerlerin iz düşüm yüz ölçüm ile gerçek yüz ölçümleri arasındaki fark fazladır.

Örneğin yurdumuzda Doğu Anadolu ile Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde iz düşüm yüz ölçüm ile gerçek yüz ölçüm arasındaki fark çok fazladır.

Harita çiziminde kullanılan başlıca projeksiyon tipleri silindirik, konik ve düzlem projeksiyonlardır.

1. Silindir Projeksiyon

Bu projeksiyonda harita alanı açılmış bir silindir üzerine aktarılır. Bu projeksiyonla çizilen haritalarda ekvator çevresinde doğruya yakın görünümler elde edilirken kutuplara doğru önemli bozulmalar görülür. Silindir projeksiyonla çizilen haritalarda alan bozulur ancak şekil korunur.



Tüm dünyanın gösterilmesi gereken haritalar bu projeksiyonla çizilir.

2. Konik Projeksiyon

Özellikle orta enlemler ve çevresindeki bölgelerin haritalarını gerçeğe daha yakın göstermek için kullanılır. Bu projeksiyonla elde edilen haritalarda şekil bozulur ancak alan korunur.



Dünyanın yalnızca yarısı gösterilebilir. Ülke haritaları ve teknik ayrıntı isteyen haritalar bu projeksiyonla çizilir.

3. Düzlem Projeksiyon

Dar alanların ve büyük ölçekli haritaların çizimlerinde kullanılır. Haritanın orta kısmı gerçeğe yakınken, kenarlara doğru bozulma artar. Bu projeksiyonla elde edilen haritalarda alan ve biçim bozulmaları fazladır.



Bozulmaların en fazla olduğu projeksiyon tipidir. Dış kısma doğru bozulma artar.

Projeksiyon Tiplerinin Karşılaştırılması

Pangea

PİRİ REİS'İN DÜNYA HARİTASI

KAŞGARLI MAHMUT'UN DÜNYA HARİTASI 

WYTFLIETS'IN DÜNYA HARİTASI

DÜNYA SİYASİ HARİTASI

DÜNYA FİZİKİ HARİTASI

DÜNYA LEVHA HARİTASI

DÜNYA İKLİM HARİTASI

ÜLKELER VE BAYRAKLAR

Asya Fiziki Haritası

ASYA SİYASİ HARİTASI

Avrupa Siyasi Haritası

AVRUPA FİZİKİ HARİTASI

KUZEY AMERİKA SİYASİ HARİTASI

KUZEY AMERİKA FİZİKİ HARİTASI

ANTARKTİKA KITASI

GÜNEY AMERİKA SİYASİ HARİTASI

Güney Amerika Fiziki Haritası

AVUSTRALYA SİYASİ HARİTASI

AVUSTRALYA FİZİKİ HARİTASI

Afrika Siyasi Haritası

Afrika Fiziki Haritası

TÜRKİYE SİYASİ HARİTASI

TÜRKİYE FİZİKİ HARİTASI

Türkiye Levha Haritası

TÜRKİYE BÖLGELER HARİTASI

TÜRKİYE AKARSULAR VE GÖLLER HARİTASI

TÜRKİYE     

                                                      TÜRKİYE JEOLOJİ HARİTASI                                                

Türkiye Turizm Haritası

Türkiye Maden Yatakları

Türkiye Ovalar Ve Platolar

Türkiye Enerji Kaynakları Haritası

COĞRAFYA SÖZLÜĞÜ

Aphel : Bakınız : Günöte.

Araziden Yararlanma Haritaları : Bir bölgede arazinin nasıl kullanıldığını gösteren haritalardır. Bu haritalar yardımıyla ekili-dikili alanların, çayır ve mera alanlarının, orman alanlarının, bölünüşü ile kayalık, bataklık gibi kullanılmayan alanlar hakkında bilgi edinilir. Tarımın türü ve tarım ürünleri de bu haritalarda gösterilir.

Artezyen : Basınçlı yeraltı sularıdır. İki geçirimsiz tabaka arasındaki geçirimli tabaka içinde bulunan sulardır. Tekne biçimli ovalar ve vadi tabanlarında bu tür sular bulunmaktadır.

Bankiz : Kutup çevresindeki denizlerde, suyun donması ile oluşan buz kütleleridir.
Gronomik:Projeksiyonlarda ışığın geliş durumuna göre ışık kaynağının kürenin merkezinde olmasına denir.
Hammer:projeksiyonlarda merdiyen ve paraleller kavisli şekilde birbirleri ile kesişerek fazla bozulma olmadan kenarlara doğru açılmasına denir.
Absorbsiyon:Güneşten veya sıcaklık yayan bir cisimden gelen enerjinin başka bir cisim tarafından tutulmasıdır.
Transmisyon:Bir işının pencere camı veya renksiz camlardan geçerek içeriye nüfus etme olayıdır.
Konveksiyon:Hareket eden cisimlerle sıcaklığın bir noktadan diğerine yayılması olayıdır.
Latent sıcaklık:Buzun suya suyun buhara dönüşmesi ile fiziki bir değişim süreci meydana gelir.
Alize Rüzgarları:Dünyanın dönmesine bağlı olarak KYK deki yüksek basınçtan ekvatoral alçak basınç merkezine doğru rüzgarlar kuzeydoğudan GYK de ise güneydoğudan eser.
Gürültülü altmışlar:GYK de büyük kuvvet kazanmaktan olduğundan söylenir.
Orgrafik siz :Nemli bir hava kütlesinin bir dağ yamacı boyunca yükselerek soğuması sonucunda oluşur.
Tornadolar:Tropikal ve subtropikal bölgelerinde oluşan küçük fakat son derece şiddetli fırtınalardır.
Polar Artik ve Yüksek Sahaların iklimi:Çok az yağışın düştüğü bu iklimler yüksek enlemlerde hüküm sürer.bölgede genel olarak polar artik havanın egemen olmasından dolayı sıcaklık düşük olup buharlaşma son derece azdır.
Metamorfik Kayalar:Tortul ve volkanik kayaların yüksek sıcaklık ve basınç şartları altında uğradıkları mineralojik ve yapısal değişikliğe denir.

Anemometre (rüzgar ölçer) : Rüzgarın hızını ölçmeden kullanılan alet.

Aneroid Barometre : Madeni barometredir. Cıvalı barometrelerin kullanım alanının sınırlı olması ve taşıma zorluğu nedeniyle geliştirilmiştir.

 Bugün coğrafya sözlüğü köşemizden bu kadar yeni kelimelerle buluşuncaya dek :)